اپراتور جوشکاری برای آنکه بتواند فرآیند جوشکاری لیزری را به خوبی انجام دهد، باید مهارت‌هایی به دست آورد. مهارت‌های اپراتور جوش لیزری باید در همه زمینه‌ها و ابعاد باشد تا بتواند هم محصولی با کیفیت تولید کرده و هم طول عمر استفاده از دستگاه را بیشتر کند. پس با ما همراه باشید تا به چند مورد از این مهارت‌ها اشاره کنیم.
دانش پایه جوشکاری لیزری
اپراتور جوش لیزری در ابتدا باید دانش اولیه و پایه از فرآیند جوش لیزری را به دست بیاورد. این دانش مربوط به تمامی اقداماتی است که در فرآیند جوشکاری لازم است. این مهارت ها مثل نوع مواد استفاده شده، نوع محیط و قطعات دستگاه است.
اصول فیزیک لیزر
در درجه اول اپراتور جوش لیزری باید در مورد پرتو لیزر اطلاعاتی داشته باشد. باید بداند که پرتو لیزر چگونه تولید می‌شود، چگونه حرکت کرده و برای جوشکاری چه عملکردی دارد.
انواع لیزر و کاربردهای آنها
در مرحله بعد اپراتور جوش لیزری باید در باره لیزر آشنایی داشته باشد و بداند که لیزرها در سه نوع فایبری، دیودی و CO2هستند که هر کدام از آنها عملکردهای خاصی داشته و در برخی صنایع به کار می‌روند و برای اتصال برخی فلزات از آنها استفاده می‌شود.
پارامترهای جوشکاری
مورد بعدی که اپراتور جوش لیزری باید به آن توجه زیادی داشته باشد، پارامترهای جوشکاری است. اپراتور جوشکاری باید به تمام پارامترهای جوش لیزر آگاهی داشته و بتواند آنها را به خوبی تنظیم کند. پارامترهای جوش لیزری مثل سرعت حرکت، توان لیزر، فاصله کانونی و گاز محافظ است. تمامی این پارامترها می‌توانند باعث اتصال بهتر دو قطعه به همدیگر شده و کیفیت جوش را بالا ببرند.
متالورژی جوش
اپراتور باید بتواند درک بهتری از تغییرات متالورژیکی داشته باشد. این خصوصیات می‌توانند در نقطه جوش و خواص فیزیکی و مکانیکی جوش تاثیر بسیار زیادی داشته باشند.
ایجاد محیط مناسب
محیط جوشکاری برای اجرا کردن عملیات جوشکاری بهتر، تاثیر خیلی زیادی دارد. اگر شرایط محیطی برای جوش لیزری مناسب باشد، اپراتور بهتر می‌تواند با دستگاه کار کرده و محصولات بهتری تولید کند. در ادامه به چند مورد از ویژگی‌های محیطی مناسب اشاره می‌کنیم.
تهویه مناسب
محیطی که دستگاه جوش لیزری در آن قرار می‌گیرد، باید تهویه مناسبی داشته باشد. وجود تهویه در محیط می‌تواند دود و ذرات حاصل از جوش لیزری را به خوبی از محیط تخلیه کرده و محیط را عاری از مواد زائد و آلودگی کند.
دور نگه داشتن مواد قابل اشتعال
بهتر است در هنگام کار با دستگاه جوش لیزری، برخی مواد قابل اشتعال مثل پارچه، کاغذ و مواد شیمیایی را از محل دور نگهدارید.
استفاده از سیستم‌های اطفاء حریق
مطمئن باشید در اطراف محل قرارگیری دستگاه جوش لیزری، سیستم‌های اطفاء حریق در دسترس باشند تا در صورت بروز مشکل سریعاً اقدامات لازم را انجام دهید.
تسلط بر دستگاه
موضوع مهم دیگر، مهارت و تسلطی است که اپراتور دستگاه جوش لیزری باید روی دستگاه داشته باشد. اپراتور باید تمامی اجزای دستگاه جوش لیزری را بشناسد، نام آنها را بداند و از نحوه عملکردشان آگاه باشد.
بهتر است اپراتور درباره تنظیمات مختلف جوش لیزری اطلاعات کاملی داشته باشد. اپراتور باید تمامی این موارد را به طور دقیق بداند تا کار با دستگاه برایش آسان بوده و اگر دستگاه دچار مشکلی شد، بتواند اقدامات موثری برای تعمیر آن انجام دهد.
مهارت‌های اندازه‌گیری
مهارت اندازه‌گیری که اپراتور باید به آن تسلط داشته باشد یعنی در استفاده کردن از ابزارهای اندازه‌گیری توانایی داشته باشد. ابزارهای اندازه‌گیری به اپراتور کمک می‌کنند تا بتواند به طور دقیق ابعاد و کیفیت جوش را بررسی کند.
مهارت‌های عیب‌یابی
اپراتور باید بتواند هرگونه عیبی که در دستگاه به وجود آمد را تشخیص داده و حتی برای رفع کردن مشکلات احتمالی اقداماتی انجام دهد.
آشنایی با مواد
بهتر است اپراتور با مواد مختلفی که برای جوشکاری استفاده می‌شود آشنا شده و برای هر مواد، پارامترهای مناسبی انتخاب کند تا بتواند کیفیت جوش را بالاتر ببرد.
مهارت نرم افزاری
دستگاه جوش لیزری برای کارکرد بهتر نیاز به یک سری برنامه‌های نرم‌افزاری دارد. اپراتوری که از این دستگاه استفاده می‌کند، باید نسبت به این دستگاه تسلط بیشتری داشته باشد. در ادامه به چند مورد از نرم‌افزارهایی که برای تنظیم و کارکرد دستگاه جوش لیزری استفاده می‌شود، اشاره می‌کنیم. اپراتور دستگاه جوش لیزر باید آشنایی کاملی با این نرم‌افزارها داشته باشد.
CypCut
به عنوان یک نرم‌افزار کاملاً تخصصی است که برای برنامه‌ریزی مسیر جوش از آن استفاده می‌کنند. اپراتور با کمک این برنامه می‌تواند مسیر جوش را به طور دقیق تنظیم کند. این برنامه به اپراتور کمک می‌کند که پارامترهای دیگر جوشکاری را هم بتواند تنظیم کند.
Pronest
این نرم‌افزار برای برنامه‌ریزی مسیر جوش کاربرد دارد. ولی در کنار آن قابلیت‌های دیگری چون چیدمان بهتر قطعات را ارائه می‌دهد.
Hypertherm ProNest
این نرم‌افزار برنامه جامعی برای برش و جوشکاری است که با کمک فناوری‌های مختلف مثل پلاسما، واترجیت و لیزر می‌توان جوشکاری و برش را انجام داد.
نرم‌افزارهای کنترل دستگاه جوش لیزری
نوع دیگر از نرم‌افزارهایی که برای دستگاه جوش لیزری انتخاب می‌کیم، نرم‌افزارهای مربوط به کنترل دستگاه است. با کمک این نرم‌افزار می‌توان پارامترهای مختلف دستگاه جوشکاری را کنترل و تنظیم کرد.
نرم‌افزارهای اختصاصی دستگاه
هر دستگاه جوش لیزری در کنار یک سری نرم‌افزارهای مربوطه که در بین تمامی دستگاه‌ها مشترک هستند، یک نرم‌افزار اختصاصی هم دارند. این نرم‌افزار اختصاصی برای کنترل کردن پارامترهای جوشکاری و نظارت بهتر بر فرآیند جوشکاری است.
نرم‌افزارهای اختصاصی طراحی شده می‌توانند رابط کاربری ساده‌ای داشته باشند و اپراتور با کمک آنها می‌تواند به راحتی تنظیمات مربوط به دستگاه را انجام دهد.
مهارت‌های شخصیتی
در کنار مهارت‌های مختلفی که برای اپراتور دستگاه برشمردیم که وجود آنها واجب و حیاتی است، یک سری مهارت‌هایی هم لازم است که اپراتور در شخصیت خود داشته باشد و یا آنها را تقویت کند تا بتواند کیفیت کار خود را بهتر نماید.
دقت و تمرکز
دقت و تمرکز مهمترین مسئله‌ای است که اپراتور دستگاه باید به آن توجه داشته باشد. اپراتور باید تنظیمات پارامترهای مختلف دستگاه را به طور دقیق انجام دهد و از طرفی بتواند فرآیند جوش کاری را با دقت بالایی انجام دهد.
مسئولیت‌پذیری
کسی که مسئولیت کار با دستگاه را به عهده می‌گیرد، باید مسئولیت پذیر باشد. یعنی کارهایی که به او سپرده اند را با دقت و در زمان مناسب انجام دهد. اپراتور دستگاه برای انجام مسئولیت خود مستلزم است که تمامی استانداردهای ایمنی را رعایت کند.
توانایی کار گروهی
اپراتور دستگاه باید بتواند با اعضای دیگر تیم تولید همکاری داشته باشد.
خلاقیت
زمانی می‌رسد که در حین کار با دستگاه مشکلاتی به وجود می‌آید و یا لازم است که راهکارهای جدیدی ارائه شود. پس اپراتور دستگاه باید خلاقیت خوبی هم داشته باشد تا بتواند در زمان مناسب اقدامات جدیدی انجام دهد.
نکات ایمنی کار با دستگاه جوش لیزر
جوشکاری لیزری فرآیندی است که به دقت و مهارت بسیار بالایی نیاز دارد و در عین حال یک سری خطراتی هم به همراه دارد. لازم است که اپراتور در هنگام کار با این دستگاه یک سری نکات ایمنی را رعایت کند تا از آسیب‌های جدی در امان مانده و از ایجاد مشکل در ساختار دستگاه جلوگیری کند. در ادامه به برخی از نکات ایمنی که باید در ارتباط با نکات ایمنی جوش لیزری است، اشاره می کنیم.
حفاظت از چشم‌ها
هنگام کار با دستگاه جوش لیزری باید بسیار احتیاط کنید که چشم‌هایتان دچار آسیب نشود. پرتو لیزر برای چشمانتان خیلی ضرر دارد پس حتماً در هنگام کار با دستگاه از عینک ایمنی استاندارد استفاده کنید. عینک می‌تواند از چشمان شما در برابر پرتوهای مضر لیزر محافظت کند.
در هنگام کار کردن با جوش لیزری تا حد امکان سعی کنید به پرتو لیزر نگاه نکنید، حتی یک نگاه کوتاه به اشعه لیزر می‌تواند آسیب‌های زیادی به چشمتان وارد کند.
حفاظت از پوست
در هنگام استفاده از دستگاه جوش لیزری باید از لباس‌های مناسبی استفاده کنید. استفاده از پوشش مناسبی مثل استفاده از دستکش، روپوش و یا پیش بندهای ضد حرارت می‌تواند از پوست شما در برابر حرارت و لیزر محافظت کند. شما اگر با دستگاه لیزر کار می‌کنید، حتماً تمامی قسمت‌های بدن خودتان را بپوشانید. سعی کنید هیچ قسمت از پوست شما در تماس با پرتو لیزر قرار نگیرد.
نتیجه گیری
اپراتوری که با دستگاه جوش لیزری کار می‌کند، باید تسلط خیلی زیادی به آن داشته باشد. پس لازم است که در ارتباط با دستگاه اطلاعات و دانش زیادی داشته و مهارت بالایی به دست آورد. مهارت‌های اپراتور دستگاه جوش لیزری شامل بخش‌های مختلفی چون اطلاعات اولیه، محیط استفاده از دستگاه، نوع مواد به کار گرفته برای جوشکاری، ساختار دستگاه، تنظیم دستگاه و نرم‌افزارهای مختلفی است که برای دستگاه استفاده می‌کنند. هر کدام از این مهارت‌ها می‌توانند به تسلط بیشتر اپراتور به دستگاه جوشکاری و کیفیت بالای محصولات تولیدی کمک کنند.
